Co łączy grawitację z ciążą? 🤔 Etymologicznie – wszystko!

Aby opisać osobę, która ma urodzić dziecko, mówimy „kobieta ciężarna” albo „kobieta brzemienna”. Czasem słyszymy też np. wyrażenie „donosić ciążę”.

Tak jakby… ciąża zdawała się ciążyć?

I skojarzenie to jest jak najbardziej słuszne!

Bo zarówno po polsku, jak i po norwesku terminy ciążowe etymologicznie wiążą się właśnie z czymś ciężkim.

Ciąża po polsku

W języku polskim opieramy się na słowach pochodzących z prasłowiańskiego:

ciążyć (*tęžiti) = przytłaczać swym ciężarem

brzemię (*bermę) = dawniej: noszony ciężar, płód; obecnie: coś trudnego do zniesienia lub dźwigania

Ciąża po norwesku

W norweskim jest podobnie, bo „ciężarna” czy „brzemienna” to:

svanger → od niemieckiego słowa schwanger, które powstało na bazie zachodniogermańskiego przymiotnika *swangr oznaczającego „ciężki”;

gravid → to zapożyczenie od łacińskiego gravidus, które wywodzi się od przymiotnika gravis, czyli również „ciężki”.

Czy to ostatnie słowo czegoś Ci nie przypomina?

Ciąża a grawitacja

Tak jest!

Od łacińskiego przymiotnika gravis (= ciężki) pochodzi też słowo gravitatio, które rozprzestrzeniło się w wielu językach europejskich i oznacza grawitację.

Po norwesku mamy na to dwa słowa:

en gravitasjon

albo

en/ei tyngdekraft (dosłownie: siła ciężkości).

Czyli „ciąża” i „grawitacja” w języku norweskim są ze sobą ściśle spokrewnione! Przynajmniej pod względem etymologicznym :)

Nie myl ciąży z, yy… pogrzebem?

Terminy ciążowe w norweskim mogą Ci się skojarzyć z innymi słowami, np. „å grave” czy „en grave”.

å grave en grave = (wy)kopać grób

å grave seg ned i arbeidet = zakopać/zagrzebać się w pracy

Mimo że to też ciężka (!) robota, a słowa wyglądają podobnie – etymologicznie nie mają ze sobą nic wspólnego.

Słowniczek ciążowy

Jeśli masz jakieś pytania albo propozycje tekstów – napisz do mnie.

Ha det bra!

Urszula Łupińska