Norweskie słowa roku 2022
Jak co roku od 15 lat w Norwegii Rada Języka wybrała 10 słów najlepiej opisujących dany rok. Słowa te są jak podsumowanie ostatnich dwunastu miesięcy. Wystarczy się z nimi zapoznać, aby przypomnieć sobie, co się działo w roku 2022. Często są to nowe słowa stworzone specjalnie po to, by nazwać nowe zjawiska.
Moje ulubione słowa roku 2022
Poniżej 5 moich faworytów.
strømsmart
„Strømsmart” to przymiotnik utworzony z dwóch słów:
strøm (prąd) + smart (sprytny, mądry).
Możemy tak określać osoby, rzeczy lub sytuacje, które w sprytny sposób pomagają ograniczać zużycie drogiej energii elektrycznej.
W obu członach powtarzają się te same litery (s, t, r, m), co dodatkowo daje przyjemny efekt przy wymawianiu tego słowa.
Kyiv
Po tym, jak w lutym 2022 Rosja zaatakowała Ukrainę, w Norwegii zaczęła się upowszechniać pisownia „Kyiv” (bliższa wymowie ukraińskiej) zamiast dotychczasowej wersji „Kiev” (wymowa rosyjska).
W Polsce nie mieliśmy takiego problemu, dla nas stolica Ukrainy to po prostu Kijów.
Ukraina i pierogi ruskie 🥟
Przypomina mi to trochę zmiany językowe, które zaczęły następować w Polsce: coraz częściej staramy się mówić „w Ukrainie” zamiast „na Ukrainie”.
Oba przyimki oznaczają „w”, ale przyimka „w” używamy, gdy mówimy o samodzielnym obszarze, a „na” stosujemy w przypadku terenów, które były/są częścią większej całości. Teren Ukrainy stanowił kiedyś część Polski, dlatego mówiono „na Ukrainie”, ale teraz jest to osobne państwo i staramy się mówić „w Ukrainie”. (Obecnie obie formy są równie poprawne).
Różnice między „w” i „na” widać też w odniesieniu do miast i ich dzielnic: mówimy w Warszawie, ale na Mokotowie; w Krakowie, ale na Kazimierzu.
Inną ciekawą rzeczą jest to, że niektórzy ludzie w Polsce w ramach solidarności z Ukraińcami zaczęli mówić „pierogi ukraińskie” zamiast „pierogi ruskie”… Tylko że to nie ma sensu! Bo ten rodzaj pierogów jest polski, a ich nazwa wywodzi się nie z Rosji, lecz z Rusi (dlatego nazywają się ruskie, a nie rosyjskie).
flus
„Flus” to w norweskim slangu określenie na pieniądze. Słowo wywodzi się z języka arabskiego i jest używane przez młodzież, a szczególną popularność zdobyło za sprawą serialu telewizyjnego „Flus” w NRK.
Dodatkowo wyraz może kojarzyć się z norweskim przymiotnikiem flus, który oznacza: hojny, szczodry, wystawny.
knokehilsen
„Knokehilsen” to dosłownie powitanie kłykciami palców, czyli forma powitania (lub pożegnania), w której zaciskasz pięść i uderzasz nią lekko w pięść drugiej osoby.
Gest ten podczas pandemii był używany np. zamiast uścisku ręki.
Po angielsku nazywa się to m.in. fist bump. Po polsku mówimy na to żółwik.
krympflasjon
Słowo „krympflasjon” (zbudowane na wzór angielskiego shrinkflation) jest połączeniem dwóch wyrazów:
å krympe (kurczyć się) + inflasjon (inflacja).
Określenie nie jest nowe, ale w roku 2022 stało się szczególnie popularne.
Oznacza to sytuację, w której producent zmniejsza rozmiar lub zawartość produktu, podczas gdy jego cena pozostaje ta sama lub wręcz wzrasta. Czyli klient płaci więcej za mniej.
W języku polskim nie mamy na to odpowiednika, najbliższy temu jest downsizing.
Też masz wrażenie, że te słowa świetnie podsumowują rok 2022?
A tak prezentuje się pełna lista:
- krympflasjon
- valgfornekter (valfornektar)
- strømsmart (straumsmart)
- knokehilsen (knokehelsing)
- Kyiv
- grunnrenteskatt
- prepper (preppar)
- flus
- hybridkabel
- kamikazedrone
(Słowa w nawiasach to warianty nynorskowe).
Więcej o norweskich słowach roku przeczytasz na stronie norweskiej Rady Językowej.
Urszula Łupińska
Comments ()