8 FAKTA OM POTETER! 🥔 Tekst dwujęzyczny o ziemniakach 🇵🇱🇳🇴 dla uczących się norweskiego
8 faktów o ziemniakach, czyli prosty dwujęzyczny tekst dla Polaków uczących się norweskiego. Sprawdź się: przeczytaj najpierw wersję po norwesku, a potem porównaj z polską!
8 faktów o ziemniakach – prosty tekst po polsku i norwesku dla wszystkich Polaków uczących się norweskiego.
Poniżej przeczytasz osiem ciekawostek o "potetach": każda najpierw jest po norwesku, a potem po polsku.
W ramach prostego ćwiczenia porównaj ze sobą analogiczne zdania w obu językach: konstrukcje, użyte słownictwo, rodzajniki wyrazów. Sprawdź, czy rozumiesz zdanie po norwesku.
Czy jest coś dla Ciebie niejasne? Co jeszcze wymaga tłumaczenia? Jak Ty zbudował(a)byś to zdanie?
Åtte interessante fakta om poteter eller osiem ciekawostek o "potetach"
🥔
Fakta nr. 1
🇳🇴 På polsk har poteter forskjellige navn: det er to "offisielle polske" og mange gamle eller dialektord. Etter min mening er det tre som er best kjente og oftest brukte: ziemniak (fra ordet jord), kartofel (fra tyske die Kartoffel), pyra (fra Poznań-dialekten).
På norsk er det bare én potet.
🇵🇱 W języku polskim ziemniaki mają różne nazwy: dwie "oficjalne polskie" i wiele słów dawnych albo gwarowych. Moim zdaniem tylko trzy są najpopularniejsze (i najczęściej używane): ziemniak (od słowa ziemia), kartofel (od niemieckiego die Kartoffel), pyra (z gwary poznańskiej).
Po norwesku jest to po prostu (ten) potet.
🥔
Norweski potet jest dwurodzajowy:
może być męski albo żeński.
Pana kartofla odmieniamy tak:
en potet i ten poteten,
a panią pyrkę tak o:
ei potet i ta poteta.
W liczbie mnogiej zawsze poteter oraz potetene.
🥔
Fakta nr. 2
🇳🇴 Navnet potet på norsk kommer fra engelsk (potato), som har lånt ordet fra spansk (patata).
Spanjolene hevder at de har kombinert ordene papa og batata. Papa på quechuaspråket betyr potet, og batata er søtpotet på taíno (et språk til tainoene i Karibia, som døde ut på 1800-tallet).
🇵🇱 Nazwa potet w języku norweskim pochodzi z angielskiego (potato), który zapożyczył to słowo z hiszpańskiego (patata).
Hiszpanie twierdzą, że zmieszali słowa papa i batata. Papa w języku keczua oznacza ziemniaka, a batata to słodki ziemniak w języku taíno (to język karaibskiego ludu Tainów, wymarły w XIX w.).
🥔
Fakta nr. 3
🇳🇴 Poteten har sine røtter i Sør-Amerika.
Ny genetisk forskning har vist at alle verdens poteter har en felles stamfar: en sort av arten Solanum brevicaule, som har vært dyrket i områder i Peru og Bolivia i så lenge som 7000-10 000 år.
På midten av 1500-tallet kom poteten endelig til Europa.
🇵🇱 Swoje korzenie ziemniaki mają w Ameryce Południowej.
Nowe badania genetyczne wykazały, że wszystkie ziemniaki świata mają wspólnego przodka: odmianę z gatunku Solanum brevicaule, która była uprawiana na terenach Peru i Boliwii już od 7000–10 000 lat.
W połowie XVI w. ziemniaki przywędrowały w końcu do Europy.
🥔
Fakta nr. 4
🇳🇴 Den første poteten i Europa dukket opp i 1567.
Den kom til Polen i 1683 sammen med kong Jan III Sobieski: det var en gave til hans Marysieńka (dronning Maria Kazimiera d'Arquien). Det stemmer - han ga sin kjæreste en pose poteter!
Til Norge kom poteten rundt 1750.
🇵🇱 Pierwszy ziemniak w Europie pojawił się w roku 1567.
Do Polski przyjechał w 1683 roku razem z królem Janem III Sobieskim: był to prezent dla jego Marysieńki (królowej Marii Kazimiery d’Arquien). Tak jest – przywiózł ukochanej torbę ziemniaków!
Do Norwegii ziemniak przywędrował około roku 1750.
Pomnik Ziemniaka we wsi Biesiekierz (zachodniopomorskie), odsłonięty w 1983 roku. Ponoć jest to największy pomnik ziemniaka na świecie. Zdjęcia: Wikipedia
🥔
Fakta nr. 5
🇳🇴 Ifølge FAOSTAT ble det produsert 376 millioner tonn poteter over hele verden i 2021, på et totalt areal på 18 132 694 hektar.
Polen produserte 7 081 460 tonn poteter (9. plass i verden), mens Norge produserte 368 800 tonn (74. plass).
🇵🇱 Według danych FAOSTAT w roku 2021 na całym świecie wyprodukowano ogółem 376 milionów ton ziemniaków, co zajęło łączną powierzchnię 18 132 694 hektarów.
Polska wyprodukowała 7 081 460 ton ziemniaków (9. miejsce na świecie), a Norwegia – 368 800 ton (74. miejsce).
🥔
Fakta nr. 6
🇳🇴 Du kan ikke ta med poteter fra Polen til Norge - dette er forbudt ved lov. Hvis du ønsker å gjøre det, må du ha en spesiell tillatelse fra norske myndigheter.
🇵🇱 Nie możesz przywieźć ziemniaków z Polski do Norwegii – jest to zabronione przez prawo. Jeśli chcesz to zrobić, musisz mieć specjalne pozwolenie od norweskich władz.
🥔
Fakta nr. 7
🇳🇴 I norsk slang er potet en betegnelse på en etnisk nordmann eller rett og slett en hvit person. Ordet kan være negativt eller nøytralt, og brukes oftest av ikke-hvite personer bosatt i Norge.
🇵🇱 W norweskim slangu potet jest określeniem etnicznego Norwega lub po prostu białego człowieka. Słowo może być negatywne lub neutralne, a używane jest najczęściej przez niebiałe osoby mieszkające w Norwegii.
1. PotatoNewsToday.com – newsy o ziemniakach z całego świata (po angielsku)
2. Hasło potet w Store Norske Leksikon (po norwesku)
3. Polska historia ziemniaka na Culture.pl (po polsku)
🥔
Fakta nr. 8
🇳🇴 Begge språkene har lånt det engelske uttrykket hot potato, som betyr en sak som er så vanskelig å håndtere at ingen vil ta ansvar for den og prøver å skyve den over på noen andre.
På norsk heter det en varm/het potet, og på polsk er det gorący kartofel.
🇵🇱 Oba języki zapożyczyły angielskie wyrażenie hot potato, które oznacza sprawę na tyle trudną do zajęcia się, że nikt nie chce brać za nią odpowiedzialności i stara się nią obarczyć kogoś innego.
Po norwesku mówimy na to en varm/het potet, a po polsku – gorący kartofel.
Podobał Ci się ten tekst?
I na sam koniec jeszcze jedna ciekawostka ekstra: niedawno ustanowiono oficjalny Międzynarodowy Dzień Ziemniaka (International Potato Day). Będzie się on odbywał 30 maja, a pierwsze obchody czekają nas w 2024 roku.
Nie uważasz, że to najwyższy czas, aby kartofle też miały swoje święto?
Ha det godt!
Urszula Łupińska
Comments ()