Co to jest ROMJUL i kiedy się odbywa?

Co znaczy romjul?

Najkrócej mówiąc:

romjul to nazwa na dni od 27 do 31 grudnia, czyli na czas wypadający po świętach Bożego Narodzenia (jul) a przed Nowym Rokiem.

Po polsku nie mamy na te dni słowa — możemy powiedzieć „czas poświąteczny” czy „między świętami a sylwestrem”… Tu znów ujawnia się ekonomia języka norweskiego, który ma wiele precyzyjnych terminów np. czasowych (takich jak choćby inneklemt dag).

Ciekawostka: inneklemt dag

O co chodzi z inneklemt dag? Czy to jakieś święto?

Polsk norsk 🇵🇱🇳🇴Urshula

Skąd pochodzi słowo romjul?

Okej, wiemy już, co romjul znaczy, ale skąd tak naprawdę wzięło się to słowo?

Wyraz składa się z dwóch współczesnych członów — rom i jul — które oba pochodzą jeszcze z języka staronordyckiego:

1. rúmr = przestronny, ale tutaj w znaczeniu: wolny, niezwiązany prawem, tj. niewymagany przez prawo do przestrzegania;
2. jól = pogańskie święto ofiarne obchodzone z okazji środka zimy (midtvinterdagen), zazwyczaj 12 stycznia, które po chrystianizacji zostało zastąpione przez Boże Narodzenie.

Synonimy romjul

Inne określenia tego czasu to także mellomjul albo romhelg.

Ten ostatni wyraz również ma swoje korzenie w języku staronordyckim — jego drugi człon pochodzi od helgr, który oznaczał „czas (w roku), który jest święty”. Skojarzysz to na pewno z dwoma współczesnymi słowami: helg jako weekend i hellig jako święty/świąteczny.

Powolny zimowy czas

Powiedziałabym, że romjul to nie tylko słowo, ale poniekąd także zjawisko kulturowe i sposób życia.

Uczniowie mają wtedy juleferie, a dorośli często biorą wolne od pracy. Małe biznesy (np. lokalne sklepiki) zazwyczaj są wtedy zamknięte, a ludzie korzystają z zimowego odpoczynku i spędzają czas z rodzinami.

Julebukk

Dawniej romjul był również czasem, gdy po domach chodzili kolędnicy (å gå julebukk), ale ta tradycja już wymiera.

En bukk to po norwesku dosłownie kozioł, a julebukk — świąteczny kozioł — to określenie przebranej na czerwono osoby, która chodzi od domu do domu, śpiewa świąteczne piosenki i zbiera za to ciastka lub słodycze.